✨Sách Văn Học Kinh Điển - Bà Cô Già - Edith Wharton

Bà Cô già (truyện vừa): Charlotte sinh ra một bé gái ngoài giá thú, tên là Tina, và quyết định không tiết lộ bí mật này với xã hội. Điều này khiến Charlotte không thể kết hôn với hôn phu của mình, Joe Ralston (anh họ của chồng Delia). Vì không thể tự mình nuôi con, Charlotte gửi Tina vào một trại trẻ mồ côi nhưng vẫn duy trì việc thăm nom. Sau đó, Charlotte sống dựa vào Delia, người quyết định nhận Tina làm con gái hợp pháp của mình để đảm bảo tương lai của cô bé. Tina lớn lên giữa sự chăm sóc của hai người phụ nữ, cả hai đều yêu thương cô nhưng có quan điểm trái ngược nhau về việc ai là người có quyền được xem là mẹ thực sự của Tina. Mối xung đột này đạt cao trào vào đêm trước đám cưới của Tina.  

Truyện ngắn “Thoả thuận hôn nhân”, về bà Julia Westall có quan niệm hôn nhân hoàn toàn mới mẻ, chẳng hạn: Chồng là gì? Chồng là một dạng môn đệ mà thôi. Vì những quan điểm “tai ngược” ấy, bà đã nhanh chóng ly hôn với người chồng đầu.  

Vấn đề hôn nhân sẽ có hại cho tự do hay không, cũng được bàn luận nghiêm túc hơn, trong truyện “Tâm hồn muộn màng” kể về cặp đôi Lydia Tillotson và Ralph Gannett, ban đầu định chỉ ở với nhau mà không kết hôn, nhưng rồi vẫn phải đối mặt với bản chất của vấn đề.  

Lựa chọn (The Choice) là một kiểu truyện mang lại sự hồi hộp khác: Nhân vật chính của câu chuyện là Keniston, một người đàn ông trẻ tuổi với tương lai đầy hứa hẹn. Keniston là bạn thân của Rex Rivington, một người bạn giàu có nhưng có tính cách phóng túng và thiếu trách nhiệm. Mối quan hệ của họ phức tạp bởi sự khác biệt nhân cách, nhưng tình bạn lâu năm vẫn giữ họ gần gũi. Keniston đang theo đuổi một sự nghiệp đầy triển vọng, nhưng khi câu chuyện mở ra, anh được đặt vào một tình huống khó xử. Rivington nhờ Keniston giúp đỡ che đậy một việc ám muội, Keniston sẽ chọn điều gì? Lẽ phải hay sai trái?  

Một truyện ngắn rất thú vị bậc nhất trong tập là về nhân vật một bà lão. Bà Manstey (truyện “Khung cửa sổ của bà Manstey”) là một góa phụ lớn tuổi sống một mình trong một căn phòng nhỏ ở New York. Phần lớn cuộc đời bà hiện tại xoay quanh việc ngắm nhìn thế giới bên ngoài qua cửa sổ của mình. Từ đó, bà nhìn thấy một khoảng sân chung, khu vườn nhỏ, cây cối, và những góc phố nhộn nhịp—tất cả tạo nên "quang cảnh" mà bà yêu quý. Đây là nguồn cảm hứng và niềm vui duy nhất của bà trong cuộc sống tĩnh lặng, đơn độc. Tuy nhiên, thế giới nhỏ bé của bà bị đe dọa khi bà biết rằng một trong những hàng xóm của mình có kế hoạch xây dựng một tòa nhà lớn che mất tầm nhìn của bà. Điều này khiến bà Manstey đau khổ, lạc lõng.  

Hai người còn lại (The Other Two) là câu chuyện xoay quanh cuộc hôn nhân của Alice Waythorn, một phụ nữ xinh đẹp và thông minh, với người chồng thứ ba của mình, Mr. Waythorn. Cuộc sống ban đầu của họ có vẻ hạnh phúc, ấy nhưng quá khứ của Alice — đặc biệt là hai cuộc hôn nhân trước đây — bắt đầu ảnh hưởng đến mối quan hệ của họ. Alice từng kết hôn hai lần trước khi đến với Waythorn. Chồng đầu tiên của cô, Mr. Haskett, là một người đàn ông bình thường thuộc tầng lớp trung lưu. Họ ly hôn, và Haskett giành quyền nuôi dưỡng con gái chung của họ, Lily. Sau đó, Alice tái hôn với Gus Varick, một người đàn ông giàu có thuộc giới thượng lưu, nhưng cuộc hôn nhân này cũng kết thúc bằng ly hôn. Câu chuyện mở ra khi Waythorn dần nhận ra rằng Alice vẫn giữ mối quan hệ xã giao lịch sự với cả hai người chồng cũ. Điều này khiến Waythorn cảm thấy khó chịu, vì ông phải đối mặt với cả Haskett và Varick trong những tình huống khác nhau: Haskett đến thăm nhà để gặp con gái Lily, còn Varick xuất hiện trong các cuộc gặp gỡ xã hội của giới thượng lưu.  

Cát lún (Quicksand) là một truyện ngắn của Edith Wharton, lần đầu được xuất bản vào năm 1902 trong The Century Magazine. Truyện lại là một tình thế do dự nữa, kể về cuộc đời của Alan Quentin, một người đàn ông thuộc tầng lớp thượng lưu New York. Alan yêu và đính hôn với Hope Fenno, một phụ nữ thông minh và nhạy cảm, người không phù hợp hoàn toàn với những kỳ vọng truyền thống của xã hội thượng lưu. Hope là một mẫu phụ nữ độc lập tân thời, không quan tâm đến những nghi thức xã hội hào nhoáng, điều khiến cô khác biệt với những người phụ nữ xung quanh Alan. Tuy nhiên, Alan không thực sự nhận ra giá trị của Hope, mà lại bị thu hút bởi Mrs. Peyton, một góa phụ quyến rũ, xinh đẹp và đầy mưu mô, người đại diện cho những chuẩn mực phù phiếm của xã hội New York. Mối quan hệ giữa Alan và Mrs. Peyton bắt đầu phát triển trong khi anh dần xa cách với Hope. Alan bị mắc kẹt giữa hai thế giới: một bên là sự chân thành, trí tuệ và độc lập của Hope; bên kia là sự hấp dẫn, nhưng nông cạn dối trá của Mrs. Peyton.

VỀ TÁC GIẢ

Edith Wharton (1862–1937) là một trong những tiểu thuyết gia, nhà viết truyện ngắn, và nhà phê bình văn học vĩ đại nhất của văn học Mỹ.

Năm 1921, bà trở thành người phụ nữ đầu tiên giành Giải Pulitzer cho Văn học, với tiểu thuyết Thời Thơ Ngây (The Age of Innocence) - đã từng xuất bản ở Việt Nam. Tâm điểm của văn chương Wharton là sự nhìn nhận sâu sắc xã hội New York cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, đồng thời miêu tả và lý giải rất “hết nhẽ” về sự phức tạp trong các mối quan hệ xã hội, tình yêu, đạo đức, và quy chuẩn văn hóa.

Edith Wharton sinh ra trong một gia đình giàu có và danh giá ở New York, thuộc tầng lớp thượng lưu mà sau này trở thành nguồn cảm hứng chính trong các tác phẩm của bà. Với nền giáo dục tinh hoa và sự tiếp xúc rộng rãi với văn hóa châu Âu, Wharton sắc sảo đến mức bà có lẽ chỉ có thể chơi với những người bạn là những nhân vật lớn (thật vậy, dưới đây chúng ta sẽ biết Edith Wharton làm bạn thân của những ai). Sự so sánh với Châu Âu khiến E. Wharton có ngay lăng kính để nhìn rất rõ không gian nước Mỹ của mình những năm nửa cuối thể kỷ 19 - thời kỳ tiền đề của một nước Mỹ hưng thịnh. Cũng có người gọi là Thời kỳ Gilded Age, khi mà tư bản nước Mỹ giàu lên rất nhanh do dầu mỏ, đường sắt… xã hội của họ thì nửa gia giáo kiểu Châu Âu, nửa thì tự do, tạo nên một kiểu xã hội khá thú vị với nhiều tình huống đạo đức và lố lăng, dở khóc dở cười. Đó chính là chủ đề của Wharton: bà là người đã vẽ lên bức tranh toàn cảnh của đô thị lớn nhất Mỹ, New York, thông qua hệ thống các nhân vật xuyên suốt, và các truyện ngắn có tính cách khảo cứu cuộc đời - số phận - quan niệm  -tính cách xã hội của các nhóm nhân vật đại diện cho các tầng lớp. 

Nhà phát hành: Phuc Minh Books

Số trang: 320

Giá bìa: 150.000

Tác giả: Edith Wharton

Dịch giả: Gia Như

Năm phát hành: 2024